Chanoeka 5780-2019
Het ‘oorlogsdagboek’ van Israël Jakobs uit Emmen
Hier zien we Israël Jakobs op de foto als gemobiliseerd militair afgebeeld (foto: familiearchief)
‘De aantekeningen van Israël Jakobs’ zijn opgeschreven als een zakelijk dagboek. Zonder persoonlijke mijmeringen of de weerslag van gevoelens. Jakobs schreef ze in de periode oktober 1940-augustus 1942. In een eerder stadium zijn de aantekeningen al ontcijferd, bestudeerd en van commentaar voorzien door Marcel Bulte. Bulte overleed in 2018. Zijn werk is voortgezet door Gerben Dijkstra en Sis Hoek-Beugeling en verschijnt op 28 november aanstaande in boekvorm, tijdens het symposium: ‘Burgemeester in oorlogstijd’.
Lees verder “Het ‘oorlogsdagboek’ van Israël Jakobs uit Emmen”
Joods monument in Arnhem onder grote belangstelling onthuld
ARNHEM – Met een monument herdenkt Arnhem sinds zondag een inktzwarte bladzijde in zijn geschiedenis. Het vestigt de aandacht op het wegvoeren van 1.500 Arnhemse Joden naar concentratiekampen. ‘slechts weinigen keerden terug naar hun Arnhem’, staat te lezen op de sokkel.
Al voegde hij eraan toe dat met de zogenoemde struikelstenen bij de huizen van de uit Arnhem weggevoerde Joden al een goed begin is gemaakt met het invullen van die bladzijde.
,,Nu gaan we verder”, zei hij over het monument. ,,De Joodse gemeenschap verdient een gezicht. We moeten de deur naar het Joodse verhaal wagenwijd open zetten en er een onuitwisbaar uitroepteken achter plaatsen.” Marcouch zei dat het hem raakte dat het monument werd onthuld op de plek die vroeger het kloppende hart was van het Joodse leven.
Haat zaaien
Over de betekenis van de onthulling zei hij: ,,Vandaag maken we een vuist tegen polarisatie, radicalisering en haat zaaien. We laten zien dat het anders kan. Wij staan hier als broeders en zusters, naast elkaar.”
Mirre, leerling van het Arnhemse Thomas a Kempis College, maakte indruk met haar gedicht ‘(On)wetend’. Ze werd geïnspireerd door het verhaal van de Arnhemse onderduiker Louis de Groot, wiens familie door de Duitsers werd vermoord. In het gedicht verwoordt Mirre haar aanvankelijke onwetendheid over het lot van de Arnhemse Joden in de Tweede Wereldoorlog en haar latere ‘wetendheid’.
Die wetendheid is het gevolg van een schoolproject over de Joodse gemeenschap in Arnhem. Ook andere leerlingen van haar school leverden een bijdrage aan de ceremonie.
Waarschuwing
Opperrabbijn Binyomin Jacobs benadrukte dat het monument er niet alleen is om iedereen te herinneren aan het kwaad van destijds. Hij ziet het ook als een ‘waarschuwing in keihard graniet’ tegen het antisemitisme dat telkens weer de kop op steekt.
Hij oogstte applaus toen hij voorstelde om op de achtste dag van het Chanoekafeest, 29 december, de kandelaar niet in de Arnhemse synagoge, maar bij het nieuwe monument aan te steken.
HELP JONET OVERLEVEN…!
Beste lezer,
Normaal gesproken bent u gewend op deze plek een nieuws- of achtergrondartikel te lezen, of om een column van een van onze opiniemakers te zien. Dagelijks brengt Jonet namelijk actualiteiten, opinie- en achtergrondverhalen over Joods Nederland en de Joodse wereld. Dit doen we sinds de lancering van de site, begin 2013 in het Joods Historisch Museum. Niet alleen bent u van ons gewend dat we bovenop het nieuws zitten en dat zo brengen dat iedereen zich welkom voelt (ongeacht politieke of religieuze voorkeur), maar ook dat onze site een agenda met Joodse activiteiten in heel Nederland bevat. De kans is echter groot dat dit binnenkort niet meer zo zal zijn en de site moet stoppen.
Net als voor andere Joodse projecten zijn subsidies, donaties en giften voor Jonet.nl essentieel om te kunnen bestaan. We kregen deze onder meer van JMW, verschillende donateurs, de stichting Maror en enkele andere subsidieverstrekkers zoals de stichtingen Levi Lassen en Netty van Zwanenberg. Dit jaar is het helaas anders gelopen. Ons bestuur is maandenlang tevergeefs in de weer geweest om voldoende geld binnen te halen dat nodig is om Jonet.nl draaiend te houden. Het aantal donaties en betaalde advertenties groeit, maar ook dat is onvoldoende om het wegvallen van subsidies op te vangen. Hierdoor is de kans zeer groot dat de site Jonet.nl per 1 januari 2020 ophoudt te bestaan en dat de redactie moet stoppen met haar werk.
Als dat gebeurt, verdwijnt dit digitale Joodse medium waarmee we elk jaar 250.000 unieke bezoekers trekken, waaronder vele jongeren. Jonet is gericht op verbinding en tegen polarisatie. We berichten niet gekleurd, maar wel in balans én met nesjomme. De site brengt u op de hoogte van de belangrijkste ontwikkelingen en activiteiten in Joods Nederland (en daarbuiten). Tegelijkertijd maken onze columnisten opiniestukken van linkse, rechtse en vrijzinnige snit. Zo bieden wij diversiteit en geven wij houvast in een wereld waarin vooroordelen en antisemitisme steeds meer boven komen drijven. Het zou dan ook doodzonde zijn als Jonet moet stoppen.
Zonder extra financiële middelen, zal Jonet.nl nog slechts enkele weken kunnen bestaan. Voor een doorstart vragen we u om een vrijwillige bijdrage. Daarmee krijgt Jonet de tijd en ruimte om komend jaar afspraken te maken met (nieuwe) partners en er daarmee voor te zorgen dat Jonet, uw onafhankelijke Joodse medium, ook op langere termijn door kan gaan. Jonet hoopt op giften van 50 of 75 euro, maar hogere bedragen zijn natuurlijk ook welkom. Wij hopen dat u ons wilt helpen en dat we daarmee voldoende ophalen voor onze doorstart. We vragen u daarom om uw steun. Hoe meer, hoe beter, maar natuurlijk kunnen alle beetjes helpen. Help Jonet voortgaan! Help ons overleven!
Wilt u helpen, stort dan op: NL86ABNA0590760440 o.v.v. Donatie actie Help Jonet overleven, of via onderstaande donatie-knop. Verder heeft Jonet een ANBI-status.
Alvast heel veel dank!
Vriendelijke groet,
Kemal Rijken (hoofdredacteur Jonet.nl),
Bart Vink (voorzitter Stichting Landelijk Joods Netwerk),
Alfred Edelstein (secretaris Stichting Landelijk Joods Netwerk),
en Rianne Meijer (penningmeester Stichting Landelijk Joods Netwerk)
PS: Voor andere, concrete acties en ideeën die kunnen helpen ons Joodse medium overeind te houden, staan wij natuurlijk ook open. Ook ideeën voor de redactie zijn welkom. U kunt ons daarvoor mailen op info@jonet.nl.
Iedere dag dank ik G’D dat ik er nog ben en zieke kinderen mag helpen
Onvermoeibaar werft de joodse Deborah Maarsen-Laufer (77) sponsorgelden, zodat Israëlische, Palestijnse en Arabische kankerpatiëntjes naar Nederland kunnen komen voor een fijne vakantie. Deborah: “Ik wil een glimlach op het gezicht van deze kinderen toveren. Voor sommigen is het de laatste reis.”
“Mijn grootste drijfveer voor het werk wat ik doe? Ik heb op zo’n wonderlijke wijze de holocaust overleefd dat ik iets positiefs met mijn leven móet doen. Er zijn zes miljoen Joden vermoord, ik heb het grote voorrecht er nog te zijn. Daarom voel ik me verplicht tot het doen van een mitswa (goede daad, red). En omdat er voor mij niks ergers bestaat dan doodzieke kinderen, wil ik juist hen helpen. Om kinderen uit Israël hier een vakantie te kunnen bieden, is geld nodig. Sponsoren werven blijft een lastige klus, maar telkens als ik denk er maar mee te stoppen, gebeurt er een klein wonder waardoor er toch voldoende geld is. Dat zie ik als een teken van boven.” Lees verder “Iedere dag dank ik G’D dat ik er nog ben en zieke kinderen mag helpen”
Soekot 5780
Een antilope was vreedzaam aan het grazen op een Afrikaanse savanne, met haar kalfje dicht naast haar, dat ook aan het grazen was. Plotseling zei het kalfje geschrokken “Mama, ik zie in de verte 2 leeuwen!” De moeder bleef kalm en zei, “Ja lieverd, ik heb al een tijdje naar ze staan kijken”. Een beetje confuus vroeg het kalfje “Ben je dan niet bang? Moeten we niet wegrennen?” De moeder antwoordde: Laat me je iets heel belangrijks vertellen. Luister goed want jouw leven kan hiervan afhangen: een leeuw in de verte is voor ons soort geen gevaar. Op het moment dat we zien dat de leeuw te dichtbij gaat komen, dan hollen we weg en brengen onszelf in veiligheid. Veel gevaarlijker voor ons is een onzichtbare leeuw die zich verstopt in de bosjes, uit het zicht, klaar om een nietsvermoedend slachtoffer te bespringen. Wees altijd op je hoede voor zulke verborgen gevaren … Openlijke gevaren zijn doorgaans de gevaren waar we ons op richten; wanneer enkelingen of groepen publieke verklaringen afleggen over het vernietigen van ons volk, dan zijn we op onze hoede.
Arnhem herdenkt vermoorde Palestina pioniers bij Huize Voorburg in Elden
ARNHEM – Joodse vluchtelingen uit Duitsland zochten voor de Tweede Wereldoorlog een goed heenkomen in Huize Voorburg aan de Drielsedijk in het dorpje Elden bij Arnhem. Op 3 oktober 1942 stonden de SS en de politie voor de deur. Van de 44 bewoners werden er 12 vermoord in de concentratiekampen van Hitler-Duitsland. Sinds donderdag staat er voor het huis aan de dijk een gedenksteen. Lees verder “Arnhem herdenkt vermoorde Palestina pioniers bij Huize Voorburg in Elden”
Hoe de Joodse gemeenschap in de Achterhoek bijna compleet verdween
Tot de oorlog waren er in de Achterhoek en Liemers levendige Joodse gemeenschappen. Ongeveer 5.100 Joden woonden in deze grensregio. 75 jaar later is er van het Joodse leven in de Achterhoek, Liemers en eigenlijk alle plattelandsgebieden vrijwel niets over. Bijna kan worden gesteld dat de Holocaust hier is ‘gelukt’.
Lees verder “Hoe de Joodse gemeenschap in de Achterhoek bijna compleet verdween”
Nieuwe Israëlische ambassadeur op bezoek in Sjoel Elburg
Halverwege zijn werkbezoek aan museum Sjoel Elburg corrigeert de Israëlische ambassadeur Naor Gilon de vrijwilligers van het museum maar even die blijven proberen ‘Elboerk’ te zeggen op z’n Engels. Dat hoeft niet; de naam Elburg is prima uit te spreken voor een Israëliër. ,,We are familiar with the ‘G’-sound.’’
Gilon werd nog maar halverwege deze maand door koning Willem Alexander ontvangen als nieuwe ambassadeur van Israël, maar bracht nu al een werkbezoek aan het museum in Elburg. Bijna een traditie; zijn voorganger werd 2,5 jaar geleden ook al direct na zijn aanstelling meegenomen naar dit museum door opperrabbijn Binyomin Jacobs. Die nam de nog kersverse ambassadeur van Israël dinsdag mee door heel Nederland; via de ‘Christenen voor Israël’ in Nijkerk richting Urk waar ’s avonds een fundraising diner werd gehouden voor een rabbijn uit de Oekraïne die deze dag ook met de opperrabbijn meekomt.
Lees verder “Nieuwe Israëlische ambassadeur op bezoek in Sjoel Elburg”
Jofel, Joodse Cultuurdag
Tiende editie Jofel Cultuurdag in Leeuwarden op komst
In Leeuwarden wordt aankomende zondag de jaarlijkse Jofel Cultuurdag gehouden, waarbij voor de tiende keer Joodse cultuur centraal staat. Het programma zit boordevol lezingen, workshops, films en muziek. Ook wordt er een wandeling gehouden langs Joodse sporen en plekken in de Friese hoofdstad. Het programma wordt afgewerkt in het museum Tresoar. Deelnemers kunnen voor 19 september een kaartje met vijftig procent korting kopen. Het motto is: ‘een korreltje Joods, een korreltje noord & een korreltje cultuur’.
Joodse bruiloft
Tijdens deze jubileumeditie van de Jofel Cultuurdag worden er 24 verschillende activiteiten georganiseerd. Schrijver Auke Zeldenrust vertelt over zijn toevallige ontmoeting in de Leeuwarder synagoge, een verhaal over een 7’ found-footage film uit 1939 die nooit het daglicht zag, en hoe dit alles leidde tot zijn boek ‘Joodse bruiloft: een koffer vol oorlogsgeheimen’. Ook vertelt hij over de documentaire die daarop is gebaseerd. Tijdens zijn onderzoek zocht Zeldenrust, schrijver en journalist bij Omroep Friesland, een rustige ruimte op in Tresoar.
Kevertjes gratis parkeren
Journalist Paul Schilperoord houdt een lezing over de Volkswagen Kever, de door de Joodse ontwerper Josef Ganz werd ontworpen. Hij vond het privé-archief van Ganz en reconstrueerde het verhaal dat de ontwerper op zijn sterfbed omschreef als ‘a crime story even Hitchcock could not invent’. Gebaseerd op het boek van Schilperoord – ‘Het ware verhaal van de kever: hoe Hitler het ontwerp van een Joods genie confisqueerde’ – werd een documentaire gemaakt. Tijdens de Jofel Cultuurdag wordt die in Slieker film Leeuwarden vertoond. In het Fries Museum mogen alle Volkswagen Kevers gratis parkeren.
Jiddisje muziek
Tijdens de opening van de Jofel Cultuurdag speelt de jonge Friese violiste Josine Camminga muziek van Joodse componisten, begeleid door Stella Boggia op piano. Later speelt het Friese Goedhoutensemble, dat tien jaar bestaat, muziek op allerlei soorten blokfluiten. Het ensemble speelt muziek die de sfeer van de schilderijen van Rembrandt versterkt. Daarnaast komt de vierkoppige groep A-Lidele langs en speelt Jiddisje volksmuziek. De groepsnaam staat voor ‘een liedje’ in het Jiddisj. Verder zal Dinna Reshef bekende Israëlische liedjes zingen, begeleid op de piano: zeventig jaar muzikale geschiedenis uit het land van melk en honig.
Stadswandeling
Deelnemers aan de Jofel Cultuurdag mogen meedoen aan een stadswandeling langs sporen van Joods Leeuwarden. De tocht loopt door het centrum van de Friese hoofdstad en laat zien hoe de Joden er door de eeuwen heen hebben geleefd. Leeuwarden was na Amsterdam jarenlang de tweede ‘Joodse stad’ van Nederland, met een grote, levendige gemeenschap die op allerlei terreinen actief was. Thans bevindt zich nog een kleine groep actieve Joden in de stad. Tijdens de wandeling komt het leven van weleer tot leven.
Lees hier meer informatie over alle sessies van de Jofel Cultuurdag 2019. Wie voor 19 september een kaartje koopt, krijgt daarop vijftig procent korting. Het evenement is dagvullend.
Bron: Jonet.nl
