Het is fantastisch dat Joodse gebouwen en bijeenkomsten extra beveiligd worden. Maar tegelijkertijd is het krankzinnig en onaanvaardbaar dat die beveiliging nodig is 75 jaar na de bevrijding van Auschwitz.
Binyomin Jacobs
Over ”het huidige antisemitisme” hield ik maandag een toespraak tijdens een congres voor Europese Parlementariërs in Auschwitz. Tot ieders verbazing begon ik met een grap. Er werd gelachen, want het was best een leuke anekdote. Maar er was ook verbazing: 75 jaar bevrijding Auschwitz en dan grappen maken?
En toch ben ik mijn toespraak heel bewust niet met de gaskamers begonnen. Antisemitisme is namelijk niet alleen een fysieke aanval tegen Joden, maar ook een geestelijke oorlog. Ik ben zeker niet vergeten dat 85 procent van mijn familie in vernietigingskampen is vermoord. Maar vóór die moord was er de ontmenselijking. Als beesten werden ze afgevoerd, ontkleed, kaalgeschoren, van nummers voorzien. Ieder vlaagje gevoel van eigenwaarde werd hen ontnomen.
De enkelingen die het gered hebben, voerden een bovenmenselijke strijd om ook geestelijk te overleven.
Ook vandaag speelt dat. Het zijn niet uitsluitend de aanslagen zelf, maar ook de angst voor terreur. Ik weiger pontificaal om mijn Joods ogende zwarte hoed of mijn keppel in te wisselen voor een baseballcap.
Daags nadat premier Netanyahu in februari 2015 de Franse Joden opriep om naar Israël te komen, kwam een journalist op me af. Hij drukte een microfoon onder mijn neus en bedenktijd kreeg ik niet: „Bent u het eens met Netanyahu?” Het antwoord, dat spontaan in mij opwelde, was een keihard ”ja” en een duidelijk ”neen”.
Ja, mijn ouders, overlevenden van de oorlog, konden geen kant op. Maar als ik zal moeten vluchten, is er voor mij in Israël een thuis. Maar óf ik wel of niet ga, zal mijn eigen beslissing zijn. Ik laat de angst voor terreur niet mijn levensweg bepalen. In mijn woordenboek komt het woord intimidatie niet voor.
Afgeslacht
Maar neemt het antisemitisme toe? En zo ja, is dat verklaarbaar? Is er sprake van nieuw antisemitisme, of was het nooit weg? Moet ik mede-Joden die weigeren in te zien dat het antisemitisme er weer is, wakker schudden? Of moet ik juist waarschuwen om niet achter iedere boom een antisemiet te zien?
Nederland had in het geciviliseerde West-Europa helaas het hoogste percentage afgevoerde Joden. Ja, er waren weinig collaborateurs. Maar ook het aantal verzetsstrijders was minimaal.
De overgrote meerderheid zag en liet het gebeuren dat 102.000 medeburgers werden afgeslacht na een prelude van jarenlange diepe vernedering.
Bij mij thuis was alles ”vóór en ná de oorlog”. En ik moest viool leren spelen want oom Joseph, die een verzetsstrijder was en de oorlog niet overleefde, speelde ook viool.
Toen ik klein was kreeg ik regelmatig van mijn lieve ouders te horen dat ik me geen zorgen hoefde te maken, want „zoiets zou nooit weer gebeuren.” En toen ik achttien was adviseerde mijn vader mij om altijd achtduizend gulden in huis te hebben, want je kunt niet weten. Op zijn sterfbed, tientallen jaren later, waarschuwde hij mij dat de geschiedenis zich zo weer kan herhalen.
Democratisch
De meeste Nederlandse Joden geloofden voor de oorlog dat wat zich afspeelde in Duitsland „ons niet zal overkomen, want wij zijn toch Nederlanders, volledig geïntegreerd, al eeuwenlang!” Maar het gebeurde wel… Een hoge Duitse politicus vertelde mij enige jaren geleden dat de Duitse overheid alles in het werk stelt om zijn Joodse burgers te beschermen.
„Maar”, zo voegde hij eraan toe, „ik kan niet garanderen dat komende generaties politici er ook zo instaan.” Vergeet niet dat Hitler democratisch was gekozen.
Mijn huis is beveiligd met politiecamera’s. Ik ben het politieapparaat dankbaar dat het met zoveel overgave en ongevraagd over mijn veiligheid waakt. Geweldig! De beide Joodse dagscholen in Amsterdam zijn omringd met hoge hekken die sterk doen denken aan de muren van de strafgevangenis voor topcriminelen in Vught. En tijdens de lessen ziet de Koninklijke Marechaussee erop toe dat onze kinderen niets kan worden aangedaan.
Verkeerde ras
Mijn ouders hadden het verkeerde ras: ze waren geen Ariërs. En mijn probleem is dat ik Joods ben en dus een zionist. Want Jodendom, zionisme en Israël zijn allemaal precies hetzelfde…
De bron van het antisemitisme zouden de vluchtelingen zijn, de moslims. Maar in de jaren ’40-’45 was er in Nederland geen moslim te vinden en toch werd de overgrote meerderheid van het Nederlandse jodendom vermoord.
Het is fantastisch dat Joodse gebouwen en bijeenkomsten extra beveiligd worden. Ik ben mijn overheid dankbaar voor hun goede zorgen. Ik besef dat mijn kinderen en kleinkinderen nog nooit ook maar een uurtje zonder beveiliging op school zijn geweest. Indrukwekkend, fantastisch en buitengewoon geruststellend!
Maar tegelijkertijd is het krankzinnig en onaanvaardbaar dat die beveiliging nodig is 75 jaar na de bevrijding van Auschwitz. En daarom vraag ik mezelf af: was of is Auschwitz werkelijk bevrijd?
De auteur is opperrabbijn en bestuurslid van Rabbinical Center of Europe, dat een werkbezoek door meer dan 200 Europese Parlementariërs aan Auschwitz mede organiseerde.
En toch mag de angst niet ons leven beïnvloeden. Ik mocht van mijn vrouw ook geen zwarte hoed dragen toen ik in de Dintelstraat les gaf op het Grafisch Lyceum. Zij was bang dat ik zou overkomen. Maar ook zonder hoed is het mij op school overkomen door een broer van een Marokkaanse leerling. Moet ik nu alle Marokkanen haten? ZEKER NIET. Dus laten we proberen MET ELKAAR te kunnen leven en iedereen in zijn/haar waarde laten. Met dit RESPECT moet het toch gaan lukken in onze samenleving?!
De vraag is niet of Auschwitz bevrijd is, maar of wij – de Joden en de andere volkeren – al vrij zijn. Zonder wet geen vrijheid!
Inderdaad , zonder wet geen vrijheid, de 10 geboden zijn niet zomaar een bladvulling in de Thora .
Huiveringwekkend….Wat kan ík doen? Als niet-Jood? Meer dan tegen foute opmerkingen en grappen in gaan?
Vrijheid kan alleen als er goede wetten zijn die gehandhaafd worden.Teveel z.g. Vrijheid werkt anti semitisme in de hand.En opvoeding over wat mensen elkaar kunnen aandoen begint bij de ouders.
Ik vind het een mooi geschreven stuk , het klopt wat opperrabbijn Jacobs schrijft dat er in 1940 – 1945 geen moslims in Nederland waren .
Echter die zijn er nu wel ,en als in de Gaza ergens een rotje wordt afgestoken zijn in Nederland alle joden meteen zionisten en die zijn schuldig dus moeten dood.
Laten we dat niet vergeten , zelfs binnen onze eigen joodse gemeenschap zijn er mensen die geen goed woord voor Israel over hebben ( Judischer selbsthass noem ik dat )
Angst is een slechte leermeester en daarom moeten we actief het antisemitisme bestrijden door het zichtbaar te maken. Ook moet er geprotesteerd worden als rechters antisemitische daden en aanslagen wegzetten als vandalisme of gepleegd door ontoerekeningsvatbare gekken.
Dit is de situatie in Europa. Het wegkijken is weer actueel.
Júdischer Selbsthass is niet hetzelfde als kritiek hebben op Israëlische politiek, toch? Zo zwart-wit is het lang niet altijd.
Goed geschreven stuk!
Onze zekerheid is en blijft Israël.
Helaas ondanks alle medeleven van de regering blijft het een angstige tijd voor de joden over de hele wereld.