Omdat mijn kinderen en kleinkinderen dadelijk moeten worden afgehaald van Schiphol, ze komen uit Montreal aanvliegen, ben ik al door de wekker wakker geworden. Ik had nog naar bed terug willen gaan, maar in plaats daarvan zit ik nu achter mijn computer mijn dagboek te schrijven. Overigens vraag ik me wel af of mijn dagboek voor mij een dagboek is of een therapie. Mijn antwoord, na vluchtig nadenken: therapie! Als ik mijn dagboek schrijf filter ik wat ik wel en wat ik niet kan neerschrijven en dus reflecteer ik op de afgelopen dag(en). En dat filteren en nadenken is voor mij een goede zaak en brengt mij tot geestelijke rust. En dat heb ik zeker nodig, want ik krijg nogal wat te verwerken! Een van de rabbijnen uit Oekraïne, die ik overigens slechts oppervlakkig ken, wonend in G. zit nu in Berlijn als vluchteling en kan niet meer terug. De reden: G. was door de Russen veroverd. Hij bleef in G. en wilde, zo vertelt het bericht, zijn kehilla niet in de steek laten en ‘terwijl de Russische en Oekraïense kogels om z’n oren vlogen’, bleef hij helpen waar nodig met voedselpakketten voor de zieke en zwakke bejaarden. In zijn sjoel kwamen Russische Joodse soldaten dawenen. Inmiddels is G. heroverd door de Oekrainers en wordt hij beschuldigd van landverraad, omdat hij de Russische soldaten onderdak bood. Zijn goede vriend is inmiddels gearresteerd, want die had een Russische piloot verstopt, nadat de Oekrainers G. weer hadden heroverd, en hem veilig en wel teruggebracht naar de Russische troepen, een paar straten verderop. Hem staat levenslang te wachten. Een dierbare vriend van mij, een van de gevluchte rabbijnen uit Oekraine, is de mening toegedaan dat zijn collega te vriendelijk is omgegaan met de Russen. Als je decennialang gesteund bent door Oekraine en nu dus kiest voor de Russen en met hen zonder blikken en blozen aanpapt, dan was je verkeerd bezig. Dat de rabbijn, die nu rabbijn is op de Krim, mee is gegaan met de Russen en meteen na de inval niet de benen heeft genomen, vindt mijn vriend-rabbijn ook onacceptabel. Oeps, dacht ik spontaan. Ik ben ook, notabene als gast van Poetin, met veel honneurs ontvangen op de Krim nadat die veroverd was door Poetin. Er werd een monument onthuld ter nagedachtenis aan de Joden die in WO II waren omgekomen. Poetin zag ik als een grote vriend van Joden en Israél. Ik heb nog een prachtige foto van Poetin met de rabbijnen in het Kremlin. Volgens mijn bevriende rabbijn had ik nooit naar Poetin mogen gaan. Maar ja, een uitnodiging afslaan had ook toentertijd zijn repercussies kunnen hebben. Maar als ik mezelf eerlijk de spiegel voorhoud, dan was ik gewoon buitengewoon vereerd om deel te mogen uitmaken van een EU-rabbijnen-delegatie die waren uitgenodigd op het Kremlin. Voeg daarbij dat ik nooit een hoge pet (hoed) ophad met Oekraïne en al zijn massagraven en net een bezoek had gebracht aan het Joodse museum in Moskou. Want in dat, door Poetin opgerichte museum, had ik ook de meest afschuwelijke foto’s gezien van de Oekraïense moordpartijen in WO II en mijn antipathie voor Oekraine kreeg een gevoelige boost. En nu, nog maar weinig jaren later, kan geen fatsoenlijk mens meer accepteren hoe de Russen omgaan met Oekraine en is de anti-Oekraine-boost al totaal niet meer werkzaam bij mij.
Ik ontving een schrijnend telefoontje uit het buitenland. Een vader is ernstig ziek en heeft nog maar kort te leven. Zijn dochter, woonachtig in Israël, roept mijn hulp in. Haar broer, die in Nederland in een psychiatrisch ziekenhuis al tientallen jaren verblijft, wordt bedreigd met uitzetting. Of ik kan helpen. En dus ga ik aan de slag. Dochter zou gisteren om 18:00 uur terugbellen. Is niet gebeurd. Een advocaat die ik wilde inschakelen en met wie ik ooit een conflict heb gehad, was door mij benaderd. Hij zou in deze situatie volgens velen kunnen helpen. En mijn conflict van toen heeft voor mij niets met het nu te maken. Een medemens in grote nood helpen overstijgt voor mij alles. De advocaat zou me terugbellen. Is niet gebeurd!
Goed en slecht. Loyaal of verrader. Proactieve inzet en gemakzucht. Het loopt vaak gecompliceerd door mekaar.
Em ondertussen, nog maar net terug uit Sofia waar twee dagen is gefilosofeerd over Hate Speech, werd er in Lochem een deur ingetrapt voor de woning waar enige tijd terug Stolpersteine werden gelegd. De dader moet en zal, zo geeft burgemeester Sebastiaan van ’t Erve aan, worden gevonden. In zijn gemeente is geen plaats voor antisemitisme. We gaan samen op donderdag 22 december publiekelijk de Menora aansteken. En na afloop van de menora-ceremonie een lezing van mij over ’Vrijheid’. De essentie van Vrijheid, zo zal ik vertellen, is: Vrijheid moet beperkt zijn. Maar waar die beperking ligt, is lastig. Vereist zuiverheid van geest, echte vroomheid en G’dvrezendheid. Had die Oekraïense rabbijn die Russische piloot moeten uitleveren aan Oekraine? Is het juist dat die advocaat vanwege een conflict van jaren en jaren geleden niet reageert? Had ik Poetin toentertijd mogen bezoeken en bijna vereren?
Mijn dochter liet me net weten dat ze zijn geland op Schiphol en dat de stewardessen haar complimenteerden voor het gedrag van haar zes kleine kinderen. Zoiets heet een Kidoesj Hashem, een heiliging van G’ds Naam of in moderne terminologie: een goede PR voor Joden en Israël!
Gedurende de coronatijd begon Opperrabbijn Jacobs met zijn dagboek op verzoek van het
Joods Cultureel Kwartier.
NIW publiceert nu deze bijzondere stukken op haar website.
