Amersfoort, Elloel 5779 – sept. 2019
Een beroemde chassidische Rebbe die in Polen woonde had het op zich genomen om de hele wereld te verbeteren. Na jarenlange verwoede pogingen en inzet kwam hij tot de conclusie: het doel is te hoog gegrepen en hij besloot om zich verder uitsluitend te concentreren op Polen.
Maar ook dat lukte niet echt en dus besloot de Rebbe om zijn doelstelling te verlagen en zich primair in te zetten voor de verbetering van waarden en normen in zijn eigen provincie.
Helaas verliep ook dat niet naar wens en dus besloot hij om zijn doelstelling verder te beperken en zich uitsluitend nog richten op een verbetering van de samenleving in zijn eigen dorp.
Tientallen jaren later voelde hij dat hij ook in z’n eigen dorp niet echt succesvol was, ondanks zijn bijna fanatieke inzet, en wilde zich nu uitsluitend beperken tot zijn eigen familie, zijn eigen gezin. Toen de Rebbe hoogbejaard was zag hij dat ook de invloed op z’n allernaaste familie minder groot was dan hij had gehoopt en na een diepgaande overpeinzing besloot hij om keihard aan zichzelf te werken en hoopte dat hij op z’n minst in staat zou zijn om van zichzelf een beter mens te maken!
Het is momenteel de Joodse maand Elloel, de maand van voorbereiding voor de Hoge Feestdagen, Rosj Hasjana (Joods Nieuwjaar) en Jom Kippoer (de Grote Verzoendag).
“Rechters en politieagenten zult u aanstellen bij al uw poorten” (dewarim 16:18), lazen we afgelopen sjabbath in alle synagogen ter wereld.
Mijn persoonlijke poorten zijn mijn ogen, oren, mijn neus en ook mijn mond. En die poorten vereisen een strenge controle. Geen open grenzen die alles toelaten!
Op wat richt ik mijn blik? Welke beelden mogen binnenkomen?
En wat wil ik wel of niet horen? Iedereen weet dat roddel en achterklap niet deugen. Maar ook het luisteren naar andermans kwaadsprekerij en de ander dus een podium geven om deze beschadigende overtreding te begaan, wordt in de Joodse wetgeving als een zware overtreding beschouwd.
En wat wil ik wel of niet ruiken? In welke omgeving wil ik vertoeven? Een welriekende of een omgeving die stinkt? De lucht om mij heen bepaalt mijn gemoedstoestand, heeft een wezenlijke invloed op mijn doen en laten. Het klimaat staat in voortdurende belangstelling. Stikstof, CO2, asbest……. Maar wat met de korte termijn lucht die ik inadem? Bevind ik mij in een omgeving met een vrome uitstraling of laat ik mij omringen door een alles-mag-en-alles-kan klimaat?
Maar bij de grens wordt niet alleen gekeken wat ik importeer, maar ook naar wat ik uitdraag. Wat komt er via mijn mond naar buiten? Woorden kunnen dodelijk zijn, maar kunnen ook inspireren. En die inspirerende woorden hoeven niet hoogdravend te zijn. Gewoon even de ander vragen hoe het met hem of haar gaat, met zijn of haar gezin of met het werk. Een kleinigheidje, kost niets, maar is vaak kapitalen waard. Ik hoef niet als doelstelling de hele wereld te hebben! Gewoon mezelf is al vaak gecompliceerd genoeg.
Dat is de maand Elloel, voorbereiding voor de Hoge Feestdagen, gewoon op laag niveau.
Een sjana towa. Een goed en zoet jaar, een jaar van echte sjalom!
Binyomin Jacobs, opperrabbijn
Inter Provinciaal Opper Rabbinaat
Postbus 7967, 1008 AD Amsterdam T 020 3018495 F 020 3018491 E rabbinaat@ipor.nl
Het Rabbinaat omvat: Groningen, Friesland, Drenthe, Overijssel, Gelderland, Flevoland,
Noord-Holland (m.u.v. Amsterdam), Utrecht, Zeeland, Noord-Brabant, Limburg
