Auteur: webmaster

Ik heb het gevoel dat ik me aan het voorbereiden ben voor mijn bar mitswa want de komende dagen moet ik dertien toespraken houden! Nou geef ik eerlijk toe dat die dertien toespraken niet allemaal volledig van elkaar zullen verschillen, want een paar zullen gewoon bijna hetzelfde zijn, maar toch. Voordat ik een toespraak in mekaar probeer te fabriceren, moet ik wel eerst weten voor wie ik mijn toespraak aan het componeren ben en, het allerbelangrijkst: wat mijn boodschap moet zijn.

Laat ik eerst even terugblikken naar de inwijding van het imposante monument, door een Joodse Amerikaan die in Berlijn woonachtig is, staande te midden van tweeëndertigduizend Duitse oorlogsgraven op de nazi-begraafplaats in Ysselsteyn, maandag jongstleden. Drie jaar geleden werd ik benaderd door een fanatieke anti-antisemitisme strijder en werd ik door hem dringend verzocht om mijn handtekening te plaatsen onder een petitie tegen de verering van SS’ers en ander nazi-tuig die vereerd zouden worden op de nazi-begraafplaats in Ysselsteyn. Nou ben ik geen fanaticus maar meer van het oer-Nederlandse poldermodel en ga ik dus niet zomaar een handtekening plaatsen, zeker niet onder een petitie die tegen iets is en ook nog is geschreven in een extreme, agressieve en polariserende taal. Maar ook een extremist kan gelijk hebben en daarom heb ik uiteindelijk en weloverwogen de polder verlaten en meegetekend. En zo is het gekomen, zou  (voor de ouderen onder mijn dagboekeniers) Wim Zonneveld met een zachte ‘g’ hebben gezegd. Na tegenstand vanuit mijn eigen achterban, na me niet te hebben laten beïnvloeden maar wel steeds een weegschaaltje te hebben gehanteerd, na nieuwe partners in crime te hebben ontdekt, en na vergadering en bespreking en vele whatsapps te hebben meegemaakt, was dus nu de indrukwekkende onthulling van het monument. Maar inmiddels ben ik, dankzij die handtekening onder de petitie, lid van de Adviesraad van de Nederlandse Oorlogsgraven Stichting geworden, behoor tot de intimidi van de Duitse Ambassade, heb met mijn vriend de  Duitse Ambassadeur de primeur gehad om op 4 mei samen een krans te leggen op het ereveld in Loenen en heb ik mijn netwerk weten uit te breiden met contacten binnen de Nederlandse (voormalige) Militaire Strijdkrachten. Dit laatste is bijzonder, want toen ik op achttienjarige leeftijd moest aantreden voor de verplichte militaire dienst heb ik aan de militaire psycholoog bij de keuring uitgelegd dat mijns inziens het Nederlandse leger kan worden opgeheven omdat er toch nooit meer oorlog zal komen en ik daarom achttien maanden dienstplicht als tijdverkwisting beschouw. Uiteindelijk ben ik dus wel goedgekeurd, werd mijn verzoek tot studie-uitstel afgewezen en ben ik benoemd tot buitengewoon dienstplichtig. Ik moest dus paraat blijven, maar hoefde vooralsnog niet te verschijnen. Als ik me goed herinner kreeg ik op mijn veertigste eervol ontslag, maar helaas zonder medaille.

 

Dinsdag werd ik thuis afgehaald door drie jongemannen. Zij houden zich bezig met Tijdlijn, een project dat tot doel heeft om onderling begrip tussen christenen, moslims en Joden te kweken door naar elkaar te luisteren en te proberen om elkaar te begrijpen vanuit de godsdienst en de historie. Ze maken zeer professionele video’s/YouTube en proberen die op scholen te vertonen. De interviewer is een gelovige moslim en geschiedenisdocent, de regisseur een gewone Nederlandse jongeman die weet heeft hoe e.e.a. op de markt te krijgen en de geluid- en beeldtechnicus is een negroïde, Nederlandse jongeman met een Tunesische- Marokkaanse achtergrond. Ze brachten mij naar de sjoel van Enschede. Om 9 uur vertrokken en om 17:00 uur werd ik weer netjes thuis afgeleverd, na een diepgaand interview van iets meer dan tweeëneenhalf uur, non-stop. Het resultaat krijg ik uiteraard te zijner tijd te zien, voordat het de scholenwereld zal worden ingestuurd.

 

Dadelijk, want het is nu woensdagochtend, een life-stream opname in Nijkerk. We gaan het zeker hebben over de stille pro-Israël demonstratie morgen, donderdag, in Den Haag. Hoewel er geen toespraken zullen zijn , geen opruiende spandoeken, geen schreeuwende leuzen, is mij wel verzocht om aan het begin een paar inspirerende woorden te spreken. Dat korte toespraakje heb ik gisteravond tijdens mijn snel-wandeling bedacht. Donderdagavond begint Chanoeka en steken we het eerste lichtje aan in de Menora. Licht om duisternis te verdrijven. Er bestaat een discussie in de Talmoed tussen de Leerschool van Hilleel en de Leerschool van Sjammaj. Hilleel is van mening dat op de eerste dag één lichtje wordt aangestoken en ieder dag komt er dan een kaarsje bij tot er op de laatste en achtste dag van Chanoeka acht lichtjes branden. Volgens Sjammaj moeten er op de eerste dag acht kaarsjes branden en op dag acht slechts één. Over deze Talmoedische discussie wil ik voorafgaand aan de stille tocht mijn licht luchtig maar qua boodschap duidelijk laten schijnen.

Maar eerst dadelijk de life-stream in Nijkerk, dan mijn online sjioer/cursus genaamd ‘diepgang’ over de diepere betekenis van Chanoeka en daarna moet ik mijn korte toespraak voor de Stille Tocht verder uitwerken. Moet lukken!

 

 

Gedurende de coronatijd begon Opperrabbijn Jacobs met zijn dagboek op verzoek van het

Joods Cultureel Kwartier.

NIW publiceert nu deze bijzondere stukken op haar website www.niw.nl .

 

 

 

Het is inmiddels maandagochtend vijf uur in de vroegte en ik haast me om dit dagboek, dat ik gisteren had moeten inleveren, alsnog uit mijn digitale vulpen te laten verschijnen. Ik duik hiervoor mijn kalender in om te kijken waar ik de afgelopen dagen, beginnend met de donderdag want tot en met woensdag had ik al geschreven, ben geweest. Ja, ik moet daarvoor mijn agenda gebruiken want mijn dagen zijn zo vol (en mijn geheugen kennelijk zo beperkt)  dat ik het zonder agenda niet meer kan reproduceren. Ondertussen hoor ik een klik en zet u, mijn trouwe dagboeklezer, even in de wacht, want er schijnt een e-mail binnen te zijn gekomen…

Het is inmiddels een half uur later, heb de e-mail bekeken en ben er meteen mee aan de slag gegaan, want zo zit ik in mekaar. Of ik binnen vierentwintig uur de KLM kan bellen vanwege een ticket naar Krakau. Even een korte uitleg: we gaan over zes weken een paar dagen naar Krakau vanwege een symposium van de EJA, European Jewish Association, over antisemitisme. Dag één zijn de lezingen en dag twee is het bezoek aan Auschwitz. De deelnemers zijn voornamelijk EU-Parlementariërs. Omdat mijn Blouma van de KLM een voucher had ontvangen vanwege haar verjaardag, maar die voucher maar een maand geldig was en ik net dat ticket naar Krakau al had gekocht, heb ik gisteren braaf de KLM gebeld om te bedanken en tegelijk te vragen of die verjaardag-voucher alsnog achteraf gebruikt kan worden als bijdrage aan de betaling voor het ticket dat ik net (te vroeg dus) had gekocht. Nou had ik daags tevoren een beetje gezeur gehad over een ander ticket dat was omgeboekt vanwege een annulering en de oplossing die mij toen werd aangereikt had me niet echt een goed gevoel gegeven. Ik dus gisteren aan de KLM-employé mijn ongenoegen kenbaar gemaakt over eergisteren en met een en al geduld en begrip werd mijn ongenoegen over de geannuleerde vlucht weggenomen, middels een kleine wijziging.  En wie had ik zojuist aan de KLM-telefoon? Precies, diezelfde vriendelijke employé die nu ook een heel fijne oplossing had gevonden voor de verjaardags-voucher van mijn Blouma. Mijnheer de employé: dank voor uw vriendelijke en geduldige houding. Hoewel de verjaardags-voucher geen gigantisch kapitaal vertegenwoordigde heeft u mij wel, aan het prille begin van deze maandagochtend, een kostbare les voorgehouden: gewoon naar de medemens luisteren, vriendelijk en begripvol. Dat kost niets en kan zoveel betekenen! Dank!

 

Ondertussen had ik nog een e-mail gezien die vannacht om 2:42 was gestuurd door een mij onbekende die kennelijk (ook) niet veel slaap nodig heeft.

Zijn moeder was recentelijk 25 jaar geleden overleden:  “Er gaat geen dag voorbij dat ik niet vol emotie aan haar terugdenk. In Auschwitz heeft zij velen het leven kunnen redden. Ik heb een aantal van hen zelf kunnen spreken ter bevestiging hiervan.

Groot was mijn teleurstelling dat mijn moeder zich liet cremeren en uitstrooien

op zee, want zij had mij dat nimmer verteld. In een brief aan mij gericht, die ik in haar nalatenschap vond, beschreef ze dat ze solidair met haar ouders wilde zijn, die na aankomst in Auschwitz… Beste rabbijn Jacobs, mag ik met u een gesprek om te kijken of we toch nog ergens op een gepaste plaats een grafzerk voor haar kunnen plaatsen.”

Er gaat bijna geen dag voorbij zonder een bijzonder voorval. Wat ben ik dankbaar dat bovenstaande mij mocht bereiken en ik met G’ds hulp iets voor deze zoon, 25 jaar na het overlijden van zijn moeder, mag betekenen. Ja, met hulp van Bovenaf is het mij gegeven om voor de medemens iets te mogen betekenen.  Het zijn juist heel vaak die kleinigheidjes die zo betekenisvol kunnen zijn.

Ik dook dus mijn agenda in en wat zie ik:

Donderdag, vrijdag, sjabbat en zondag vol met kleinigheidjes:

We hadden elkaar na jaren weer eens ontmoet, bij de voorvertoning van de film over zijn grootvader prof. Cohen die de voorzitter was van de Joodse Raad.  De kleinzoon, Rob Oudkerk, voormalig wethouder van Amsterdam en bekend politicus, was donderdag bij ons thuis, we spraken, filosofeerden, dachten na en besloten om samen op te trekken tegen hetgeen ons momenteel helaas bindt: het antisemitisme! Hoe we dat gaan doen weten we nog niet, maar vooralsnog zaten we gewoon samen, gezellig, eensgezind en voelden we ons verbonden. Een kleinigheid?

Vrijdagavond een unieke sjabbat-maaltijd in Amstelveen met medewerkers van het Sinai Centrum. De geestelijk verzorger, Daniel van Praag, wiens leidinggevende ik jarenlang heb mogen zijn, vierde zijn 25-jarig dienstverband. Een Joodse, warme en indrukwekkende bijeenkomst. Wat een eenheid en wat een eendracht om klaar te staan voor de medemens in geestelijke nood.

Zondag, gisteren dus, was mijn Brusselse gioer-dag. Eens in de zes weken ben ik op het kantoor van de RCE, Rabbinical Center of Europe. Ingewikkelde gevallen van gioer, waar de lokale rabbijn niet uitkomt (leuke woordspeling: de lokale rabbijn komt-niet-uit een geval van uit-komen!) mag ik dan proberen op te lossen. Het was mentaal een uiterst zware dag. Twee kandidaten die voor de uiteindelijke laatste afwikkeling kwamen en dus niet-joods binnenkwamen en vreugdevol en dankbaar Joods het Beth Duin verlieten. Maar daarna zes nieuwe kandidaten die dus tot het Jodendom willen toetreden en bij ons kwamen omdat hun lokale rabbijnen er niet uit kwamen en/of niet over een eigen lokaal Beth Din, Joodse Rechtbank bestaande uit drie rabbijnen, beschikten. Ik ben tegenpartij, moet met volledige overgave me in hun gedachtewereld weten te verplaatsen, erg goed luisteren naar hun woorden en bodylanguage en doordrongen zijn van mijn verantwoordelijkheid en vooral erg voorzichtig omgaan met de wetenschap dat de kandidaten zich volledig van mij afhankelijk voelen.

Ik was dus gisteren redelijk bekaf. En toch kon ik het goed aan, want de sjabbat had me zoveel kracht gegeven. Allereerst dus de Sinai Vrijdagavond. Maar daarna onze overnachting bij mijn oud-collega Dr. Fedia Jacobs (geen familie) en zijn echtgenote die inmiddels ook met pensioen is. Oude herinneringen opgehaald en samen, in het holst van de sjabbat-nacht, ouderwets gelernd. En sjabbat-overdag in Amos, de sjoel van rabbijn Menachem Sebbag. Het was enorm vol vanwege een bar-mitswa. Maar voor ieder was er aandacht. We voelden ons dan ook buitengewoon warm en welkom onthaald. Misschien is dat normaal, maar niet overal is het normaal,normaal. Geweldig wat rabbijn Sebbag en zijn echtgenote daar hebben opgebouwd. Dank voor die fijne sjabbat. Nadat we bij onze kleindochter in Buitenveldert van de sjabbat-maaltijd hadden genoten, bleef Blouma bij onze kleindochter, ons achterkleinzoontje en schoonkleinzoon (heet dat zo?) en liep ik in sneltreinvaart naar Fedia om samen naar sjoel Amstelveen te lopen/hollen. Collega rabbijn Groenewoudt had mij gevraagd om tussen mincha en maäriv (het middag- en avondgebed) voor te lernen. Er werd gezongen, gegeten en het voelde als een warm vroom en oprecht geestelijk bad. Dank sjoel Amstelveen.

 

Gedurende de coronatijd begon Opperrabbijn Jacobs met zijn dagboek op verzoek van het

Joods Cultureel Kwartier.

NIW publiceert nu deze bijzondere stukken op haar website www.niw.nl .

 

 

Het klaslokaal van de Joodse School Leeuwarden was tot aan de nok toe gevuld. In Leeuwarden woonachtige Israëliërs, leden van de Joodse Gemeente Friesland en Vrienden van Israël kwamen bijeen om…  Ja, waarom eigenlijk? In de aankondiging stond vermeld dat de bijeenkomst, last minute georganiseerd,  zou gaan over “hoe gaan we hier in Nederland om met de moeizame situatie in Israël, waarmee verschilt deze Chanoeka van alle andere Chanoeka-jaren en wat is de diepere betekenis van het Chanoeka-licht”. Het werd een erg fijne en zinvolle bijeenkomst. Ik heb uiteraard wel onvoorbereid gesproken, maar de Friese namiddag was eigenlijk meer een gesprek met, dan een lezing voor! Uiteindelijk werd er door de groep-niet-joodse-aanwezigen besloten om de Joodse Gemeente dusdanig te beschermen dat ze geen enkele angst voor geweld hoeven te hebben als ze voor de deur van de Joodse School bij het monument de Menora gaan ontsteken.

Dat ik voor mijn uitstapje naar Leeuwarden al in Amsterdam was vanwege een klein bescheiden feestje op het Cheider omdat 3 kleine kleutertjes (die niet op dat hek zaten!) ingewikkeld in een talliet (gebedsmantel) de klas werden ingebracht voor hun eerste lesje alef-beet, wil ik hier niet vermelden, omdat mijn dagboek niet echt als dagboek bedoeld is. Het doel van mijn geschrijf is primair iets meegeven, een boodschap, een gedachte, een stukje inspiratie. Om u, mijn trouwe dagboekenier, slechts mijn dagelijkse doen- en laten te vertellen is misschien leuk, maar in mijn optiek zinloos. Nou moge het zo zijn dat af en toe iets zinloos doen, ook zijn betekenis kan hebben, maar mij ligt zoiets dus niet.

Na Leeuwarden via de Afsluitdijk weer terug naar Amsterdam om acte de présence te geven bij de opening van het nieuwe studiejaar van Het Seminarium in hun nieuwe behuizing in het gebouw van Amos aan de Kalfjeslaan. Had ik bij de opening een functie? Neen dus, maar door aanwezig te zijn laat ik wel zien dat ik het initiatief steun, en ook dat heeft een functionele waarde en bovenal een bemoediging. Les voor eenieder: ook aanwezigheid zonder eraan te verdienen kan voor derden een bemoediging zijn. En dat is winst!

Maandag was ik finaal kapot! Niet gewandeld vanwege de pijpenstelen en niet eens de hele dag achter de computer. Neen, het bleek achteraf een pastorale dag te zijn geworden. Ik had dat niet echt zo opgezet, maar zo werkte het niet bestaande toeval het uit. Nou klinkt pastoraal, herderlijk dus, best vriendelijk en relaxing. Je kunt als we spreken over pastorale zorg denken aan een rabbijn die een kop koffie komt drinken, het gesprek aangaat, belangstelling toont. Maar dat was mijn dag dus van geen kant. Drie mensen op bezoek en twee buitenlandse zoom gesprekken. Diepgaande problemen die ik mocht aanhoren om te adviseren. Klinkt nog steeds weinig ingewikkeld, maar bij mij komen gewoonlijk niet de eenvoudige klusjes. De twee zoom-gesprekken betroffen buitenlanders die door hun lokale rabbijn naar mij waren doorverwezen omdat de lokale rabbijn geen antwoord meer wist te bedenken voor hun ingewikkelde problematiek. Uiteraard wil ik geen enkel woord vermelden over de drie lijfelijke bezoekers die mijn advies/aandacht vroegen omdat er door een te loslippig geschreven woord toch het risico bestaat dat een derde herkent, en dat mag nooit geschieden. Stel ik ken iemand uitsluitend vanuit mijn werk in het Sinaï Centrum, dan zal ik de persoon in kwestie nooit groeten in aanwezigheid van derden.

Terug naar mijn pastorale gesprekken. Een van de twee zoom-gesprekken betrof een vader en moeder van wie de dochter heeft besloten dat ze zoon wil worden. Ze/hij is nog een paar jaar minderjarig en wil dat haar/zijn ouders haar/hem steunen om een ombouw te regelen. Dochter wil mee naar sjoel en dan meegeteld worden in het minjan. Maar het belangrijkste probleem voor de ouders, die haar wel al hem noemen, is hun al dan niet bereidheid mee te werken, financieel, aan de ombouw. Van mij wordt dan primair verwacht om heel goed naar de vraagstelling vanuit de ouders te luisteren, de situatie van de dochter heel goed in te schatten, vanuit de halacha de problematiek te bekijken, het welzijn van de ouders, want die wenden zich tot mij, voor ogen te hebben en ook het medische aspect te vatten. Er is in dit geval sprake van een psychiater, die de dochter al voor twee andere psychische aandoeningen met medicijnen behandelt, een psycholoog en een therapeut. Wat de therapeut, geen idee wat zijn opleiding is, precies doet en aan kennis heeft, is mij en ook de ouders niet duidelijk. De therapeut, die zelf van vrouw tot man was verbouwd, stimuleert de ombouw van hun dochter, maar doet dit wel op een zeer afgewogen wijze met begrip voor de lastige positie van de ouders die bovenal het welzijn van hun dochter voor ogen hebben, maar vanuit hun religieuze orthodox-Joodse geloof in principe tegen zijn. Voor de ouders ben ik dus de persoon die een aantal knopen moet doorhakken, nota bene op advies van de gender-vriendelijke therapeut(e). De behandelend psychiater geeft, strikt vertrouwelijk en off the record, een negatief advies, dat hij eigenlijk niet zou mogen geven. De therapeut(e) is bedachtzaam voor en waar de psycholoog precies staat begrijpen de ouders niet echt. Voeg aan dit verhaal nog toe dat dochter heel veel respect heeft voor haar ouders en ze niet wil kwetsen en af en toe overweegt een eind aan haar leven te maken.

Het andere zoom-pastorale-buitenlandse gesprek was minder gecompliceerd. Gewoon een huwelijksprobleem, waarbij de vrouw wil scheiden en de man niet. Maar de man die dus niet wil scheiden, heeft wel een geheime relatie, zo vertrouwt hij mij toe, waarvan zijn vrouw geen weet heeft. De relatie kan (en wil) hij niet opgeven, maar ook wil hij onder geen beding scheiden omwille van de nog jonge kinderen en ook omdat hij zijn echtgenote erg waardeert en van haar houdt. Complicerende factor is dat zijn geheime vriendin ook gehuwd is en haar man niets vermoed van de overspelige relatie. Ik mag het dus even oplossen. Hoe en wat heb ik nog niet helemaal voor de geest, daar ga ik eerst een nachtje over slapen of juist wakker blijven.

Toch wel een leuk baantje, opperrabbijn! En leuk dat jongere buitenlandse collega’s me weten te vinden.

Op naar Chanoeka. Ik hoop dat Leeuwarden toch besluit om de Menora buiten publiekelijk aan te steken, juist dit jaar! Maar ik begrijp hun bezorgdheid en respecteer dat ook.

Gedurende de coronatijd begon Opperrabbijn Jacobs met zijn dagboek op verzoek van het

Joods Cultureel Kwartier.

NIW publiceert nu deze bijzondere stukken op haar website www.niw.nl .

 

 

Als gevolg van de vele bijeenkomsten, had ik geen tijd om deze week, zoals gewoonlijk, twee dagboeken te produceren. En dus nu, uitgaande sjabbat, een dagboek met flitsen van de gehele afgelopen week. Waar was ik zoal? Ik duik mijn agenda in en zie: Ysselsteyn (bij Venray), met Zeeland in Antwerpen, Groningen bij de burgemeester, op Urk (en niet in Urk), in de Hoofdstraat van Veenendaal, op de twintigste verdieping van het Stadskantoor Utrecht en in de Snoge.

Wow, schiet het door me heen, best een drukke week achter de rug en als je dan gaat nadenken over de betekenis van al die bijeenkomsten, de invloed, het nut en de strekking, dan zie ik een duidelijke lijn en af en toe een door mij aangebrachte zijlijn.

Het meest afwijkend was een schrijven gericht aan het bestuur van een Joodse Gemeente. Gezien het bestuur niet wist hoe hierop te reageren, was ik achter de schermen de klos. Ik wil dit schrijven gedeeltelijk met u delen:

 

Als gelovige in God, de God van Abraham, Izak en Jacob zit ik met een vraag betreffende bepaalde teksten in de Talmoed.  De teksten die daar staan zijn vrij heftig en ik neem aan dat de Talmoed doelt op de zoon van Maria en Josef.

Maar hoort de Talmoed ook echt bij het joodse geloof of is de Talmoed gezaghebbend voor een klein groepje gelovige joden?

Ik wil er zelf ook wat meer onderzoek naar doen want zulke boeken waarin de stichter van het christendom zo besmeurd wordt horen niet in Nederland , dat roept problemen op en voor zover ik de bijbel ken roept God nu alle joden bij elkaar rondom Jeruzalem, en dan komt Het Koninkrijk volgens de bijbel.

De inwoners van Israel zijn trouwens voor mij geen joden maar Israëlieten. De 12 stammen en het volk dat nu in de staat Israel woont heeft is vrijwel goddeloos etc. Daarom zal het daar ook wel uit de hand gaan lopen volgens de profeten. Zacharia 12     Zacharia 14      Ezechiël 38

Als het wel echt zo is dat de echte gelovige joden zo denken dan wordt het tijd dat de joden hier in Nederland vertrekken en daar gebruikt God de moslims voor. 

Ik zie graag uit naar uw antwoord.

 

Ik hoor u denken dat negeren het enige antwoord moet zijn. Ik ben het daarmee eens, maar ontspanning is ook belangrijk en dus heb ik een antwoord gefabriceerd dat me wel aardig leek.

 

Fijn dat u zich in het Jodendom verdiept. Uw opmerking over de teksten in de Talmoed zijn mij niet bekend, maar zelfs als het wel zou kloppen dat zoiets in de Talmoed staat: heeft u fysieke last ondervonden van deze (niet bestaande?) teksten?  Zijn bij u thuis door Joden de ruiten ingegooid? Wordt u op straat door Joodse jeugd uitgescholden vanwege deze teksten?

In Luther lees ik de meest afschuwelijke denkbeelden over Joden. Wij, de Joodse gemeenschap, zijn vanwege die algemeen bekende christelijke denkbeelden over Joden eeuwenlang daadwerkelijk vervolgd, op de brandstapels vermoord, in de gaskamers gestikt.

Vanuit de Joodse gemeenschap door de eeuwen heen zijn er nooit pogroms geweest naar onze christelijke broeders en zusters. Onze kinderen zijn opgevoed met respect voor andersdenkenden.

Mocht u met dit antwoord niet tevreden zijn,  dan adviseer ik u om uw predikant of dominee te benaderen, want antisemitisme is niet het probleem van de Jood, maar van de brede Nederlandse samenleving.

 

Hoe anders was de warme douche die ik mocht beleven op Urk. Enige honderden vrienden van Israël die tijdens een sponsor diner eventjes €100.000 inzamelden! Samen zongen ze uit volle borst het Hatikwa en Blouma en mij werd een huis met tuin op Urk aanboden mocht het te bedreigend worden in onze huidige woonplaats. In de Hoofdstraat van Veenendaal was ik aanwezig bij de onthulling van Stolpersteine. Geweldig te mogen zien hoe met grote en liefdevolle inzet de plechtigheid was georganiseerd. Rabbijn Katz uit Amsterdam, geboren en deels getogen in Veenendaal, hield een emotionele toespraak. De eerste twee stenen die werden onthuld betroffen zijn pleeg-grootouders. De vader van rabbijn Katz was als kind uit Duitsland naar Nederland gekomen en werd grootgebracht bij de Joodse familie Van Essen in Veenendaal.

In Antwerpen waren Blouma en ik bij Hoffy’s aanwezig voor de jaarlijkse vergadering/etentje met het bestuur van de Joodse Gemeente Zeeland en het bestuur van de Stichting Synagoge Middelburg. Meer dan tien jaar geleden was er namelijk een ruzie tussen de Joodse Gemeente en de Stichting. De sjoel dreigde gesloten te worden. Na uren reistijd, spannende vergaderingen en vele felle emotionele discussies, werd toen de vrede gesloten. Als voorwaarde had ik gesteld om eens per jaar samen te komen en dan potentiële conflicten te bespreken om een uitbarsting zoals toen, te voorkomen. De mogelijke ruzies bleven uit, maar het etentje Hoffy’s is gebleven.

 

De bezoeken aan de burgemeesters van Groningen en Utrecht en ook het gesprek met Prof. Emile Schrijver, directeur van het Joods Cultureel Kwartier, hadden allen te maken met het antisemitisme en hoe hiermee mijns inziens om te gaan.  De rode draad die door de gesprekken heen liep en ook de kern vormde van de toespraken bij de bijeenkomsten en plechtigheden was dat alle activiteiten door moeten gaan in ongewijzigde vorm. Aanpassen of afgelasten is toegeven aan chantage.

Onze Aarts moeder Sara werd honderdzevenentwintig jaar. Waarom, zo stellen onze geleerden de vraag, staat er in de Thora niet gewoon honderdzevenentwintig, maar honderd jaar en twintig jaar en zeven jaar. Het antwoord luidt: om te benadrukken dat Sara onder alle omstandigheden dezelfde Sara bleef. De les: ook wij dienen ons niet te laten beïnvloeden door externe gebeurtenissen of interne angsten. De burgemeesters moeten ervoor zorgen dat de Joodse activiteiten of herdenkingen gewoon doorgang kunnen vinden. En ook Joodse Gemeenten moet niet bijeenkomsten uit angst gaan afgelasten. Gedurende Chanoeka (7-14 december) moeten de lichtjes zichtbaar  voor iedere voorbijganger de duisternis verdrijven!

 

 

 

Gedurende de coronatijd begon Opperrabbijn Jacobs met zijn dagboek op verzoek van het

Joods Cultureel Kwartier.

NIW publiceert nu deze bijzondere stukken op haar website www.niw.nl .

 

 

 

Het waren me wel een paar daagjes!

Woensdag de hele dag in Berlijn geweest. Nou ja, hele dag? De ene helft van de dag in taxi’s, vliegtuigen en luchthaven lounge en de andere helft rabbinaal advies aan een lokale rabbijn met als doel een familie die zich in een lastige situatie bevond,  eruit te halen. Resultaat? Operatie volledig geslaagd!

En toen donderdag: Blouma en ik naar de film. Klinkt gezellig, maar was dat absoluut niet. Veertig jaar had Hans Knoop aan de geschiedenis van de Joodse Raad gewerkt en nu dan een verfilming van het drama van toen: “De Joodse Raad”.  Minstens net zo goed en belangrijk als “de zaak Menten”.  Alleen de zaak Menten was voor mij een schoolvoorbeeld van corruptie. Los van de moord op Joden van toen toonde deze schandalige kwestie hoe ook na de oorlog deze crimineel met geld wist weg te komen en een scala aan toppers voor zijn criminele karretje wist te spannen.

Maar “De Joodse Raad” reikte helaas veel en veel dieper. Nog nooit heb ik een film over het verleden, zo op het nu betrokken. Het was muisstil in het auditorium van de EO. Ik weet honderd procent zeker dat alle aanwezigen precies hetzelfde voelden en beleefden. Ik begreep dat ik ongenuanceerd had aangekeken tegen mensen die misschien ook wel een piep klein beetje aan zichzelf dachten, maar zeker geen egoïstische schurken waren wier enige doel zou zijn geweest om zelf te overleven en het proletariaat naar de hel te sturen. Een aanwezige kleinzoon van een van de hoofrolspelers die ik meerdere keren had ontmoet en met een scheef oog aangekeken vanwege zijn grootvader, was ook aanwezig, keek mee en beleefde hetzelfde gevoel als ik, alleen vanuit een iets andere positie. Wil ik in maart de hele serie gaan bekijken of is voor mij de gedeeltelijke voorvertoning wel genoeg? Ik weet het nog niet. Naar Auschwitz wilde ik ook nooit gaan, omdat ik in het Sinai Centrum al genoeg had gehoord. Dus misschien ga ik toch uiteindelijk wel alle afleveringen bekijken, als ze dan inderdaad vertoond zullen mogen worden van de publieke omroep. Waarom niet, hoor ik u denken. Wel, sommigen zullen wellicht aanstoot nemen aan deze geschiedenis omdat Israël…en dus de Joden…en Gaza…en zielige Palestijnen en Hamas.

Een select gezelschap was aanwezig bij de voorvertoning van de film “De Joodse Raad” met als hoofdrolspelers de voorzitters Cohen en Asscher. Ze hadden het, achteraf bezien, dramatisch verkeerd aangepakt, want de oorlog duurde veel langer dan verwacht en het pappen en nathouden werkte, ook weer achteraf bezien, uitsluitend in het voordeel van de bezetter.

Maar hoewel er nu geen Joodse Raad bestaat, zien we wel op vele plaatsen ‘burgemeesters in oorlogstijd’. Antisemitische demonstraties worden getolereerd. Oproepen tot de vernietiging van Joden mag omdat het wel zo bedoeld wordt, maar juridisch niet zo begrepen. Stolpersteine worden maar even niet onthuld, omdat dat pijnlijk zou zijn voor de Moslims. En een overlevende van de oorlog durft geen lezing meer te geven op scholen omdat te veel leerlingen met een niet-Nederlandse achtergrond (ik druk me netjes uit) messen bij zich hebben. Een voorzitter van een Joodse Gemeente zou met mij een etentje hebben in Antwerpen, maar haakte af, te riskant.

Maar juist in duisternis is licht veel zichtbaarder, zelfs een heel klein (Chanoeka) vlammetje. Orthodox en (nog) niet-orthodox, halagisch wel of halagisch niet-Joods: er heerste een diep gevoel van verbondenheid in die filmzaal. De handdruk die de kleinzoon van Cohen mij gaf sprak boekdelen. We gaan samen strijden, eenheid is ons krachtigste wapen, Am Jisraeel Chaj.

En toen kwam vrijdag. Met een banner stond ik zonder rotte tomaten, zonder vlagvertoon, zonder een woord te zingen of te brullen heel vredig en ietwat naïef voor de ingang van het congrescentrum De Wereld in Lunteren waar de Synode van de PKN bijeen kwam. De verhouding met Israël zou ter sprake komen. Laat ik vooropstellen: ik verdenk de PKN in de verste verte niet van antisemitisme, maar ben wel bevreesd dat ze zich onder druk te neutraal opstellen. Ik zal geen oude koeien uit de sloot halen, maar het gegeven dat antisemitisme en antizionisme al dan niet terecht synoniemen zijn geworden wordt niet door alle synodeleden gevoeld. Hierbij dus mijn korte vrijdagochtend avontuur: ik stond rechts van de ingang om 9:15 uur met een banner waarop de tekst “Laat Israël niet alleen staan” voor de ingang van het congrescentrum samen met de honorair consul van Israël. Na enige minuten werd ons verzocht door een mevrouw van het congrescentrum om het terrein te verlaten. Aan deze oproep gaven we braaf gehoor en stelden ons op buiten het terrein voor de ingang van het hek. Toen verschenen twee potige kerels die ons verzochten om ook daar te vertrekken want wij hadden geen toestemming om te demonstreren. Dat weigerden wij want wij stonden op de openbare weg en er was geen sprake van een demonstratie en toen werd ter plekke de politie gebeld omdat wij op 27 cm voor het hek stonden. Vele synode deelnemers, niet alle, staken enthousiast hun bemoedigende duim op toen ze voorbij reden en mij zagen staan. Om 9:50 uur moest ik de plaats delict verlaten vanwege een lewaja-begrafenis in Aalten. Om tien uur, toen Roger van Oordt zijn banner en de mijne aan het inpakken was, want het congres was begonnen, verscheen de politie en werd Roger om zijn ID gevraagd. Omdat Roger, de honorair consul, een diplomatiek paspoort heeft kon de politie niets ondernemen, bleef uiterst vriendelijk en heeft geholpen met het inpakken van de banners. Heeft ons stille protest geholpen, ik denk van wel. Aardig trouwens dat ik later op de dag een telefoontje kreeg van de secretaris van de PKN die inmiddels had begrepen dat ik was opgepakt (en waarschijnlijk dus de sjabbat in verzekerde bewaring zou mogen doorbrengen.)

Ach, denk ik dan, laat af en toe ook maar de humor overheersen, zelfs als het antisemitisme dreigender en dreigender wordt. Op vrijdagavond, tijdens de sjabbat-maaltijd, meenden we Free Palestine te horen voor ons huis. Ik meteen naar het kijkgaatje in de voordeur en ja hoor, een groepje mede-Nederlanders van Islamitische afkomst.

Ik stop met dit dagboek want we gaan naar Ysselsteyn, vanwege Volkstrauertag, naar de begraafplaats waar gewone Duitse soldaten liggen, SS’ers van het allerlaagste allooi, Nederlandse collaborateurs en ook een Joodse Duitse soldaat. Ik ga nu niet uitwijden over Ysselsteyn en mijn rol in deze kwestie. Maar ik zal daar zij aan zij staan met mijn vriend de ambassadeur van Duitsland hier te lande en vertegenwoordigers van de Duitse en Nederlandse overheid. Doel van mijn aanwezigheid en participatie: ”We mogen het verleden niet vergeten om te voorkomen dat hetgeen nooit had mogen geschieden, de kans krijgt om weer te gebeuren.”

 

Gedurende de coronatijd begon Opperrabbijn Jacobs met zijn dagboek op verzoek van het

Joods Cultureel Kwartier.

NIW publiceert nu deze bijzondere stukken op haar website www.niw.nl .

 

 

 

 

 

 

Het ware normaal geweest indien we vol goede gevoelens na de Hoge Feestdagen, na Simchat Thora, het nieuwe Joodse jaar zouden zijn binnen gedanst. Het pakte echter geheel anders uit. Israël in oorlog en de wereld toont zijn ware gezicht, ook in ons land. Ben ik verbaasd dat dit in ons land kan gebeuren? Geheel niet. Met oogkleppen voor halen we mensen binnen die onze Nederlandse cultuur niet kennen, opgegroeid zijn met andere normen en waarden. Ik stond vooraan bij de protesterenden die zich blauw ergerden (ondanks mijn kleurenblindheid) aan de laksheid waarmee de Afghanen die onze troepen in Afghanistan hadden geholpen, naar ons land werden gehaald. Zij verkeerden in groot gevaar vanwege de Taliban die in Afghanistan aan de macht was gekomen. Mijns inziens moer ieder medemensa in nood geholpen worden en dus zeker deze Afghanen.

 

Maar toen ze hier dan eindelijk waren aangekomen, gered uit een fanatieke hel: wat hebben wij Nederlanders gedaan aan hun integratie? Al deze vluchtelingen zijn antisemieten en haten christenen. En mensen met een geaardheid die ze niet aanstaat mogen in hun optiek vermoord worden. Op initiatief van een journalist van het Financieel Dagblad werd er jaren en jaren geleden een gesprek georganiseerd tussen een Iman, een Bisschop, de scriba van de PKN en mijn persoon. We besloten om met z’n vieren AZC’s te bezoeken en te tonen hoe wij, ondanks onze religieuze verschillenden zienswijzen, ondanks onze diversiteit, gewoon hier in ons land naast en met elkaar kunnen staan en zelfs bevriend zijn. Het COA weigerde echter om ons initiatief op te pakken. De toegang tot AZC’s werd ons botweg ontzegd omdat wij ‘religieus zijn’. Mijns inziens moeten alsnog de ambtenaren die het verbod er hebben doorgedramd aangepakt worden. Terroristen worden niet als terrorist geboren! Zij worden door opvoeding gevormd of beter gezegd: misvormd! En wat is er dan beter en mooier dat een Iman, een scriba, een bisschop en een opperrabbijn samen de boodschap van eenheid in diversiteit uitstralen. Maar van hogerhand werd dat dus niet geoorloofd. Wat doen wij als Nederlanders hieraan? Hoe kan het dat op sommige scholen de oorlog (die van ’40-’45) niet meer besproken mag en kan worden? En waarom accepteren we dat?

 

Ik zit nu in het vliegtuig van JFK, New York, naar Schiphol en schrijf dus dit dagboek, maar ik heb ook nog wat gelernt. En wat lernde ik? Maimonides schrijft dat de Menora gedurende Chanoeka acht dagen moet worden aangestoken en voor het raam geplaatst om de duisternis te verdrijven. Maar, en nu komt het, als dat gevaarlijk is vanwege antisemitisme dan moet de Menora binnen worden geplaatst, onttrokken aan het gezicht.

Voor velen, zo hoor ik om me heen, is onze Nederlandse samenleving al dusdanig afgezakt, dat dit jaar velen uit angst de menora niet zichtbaar durven te ontsteken.  Maar het kan toch niet zo zijn dat Joodse Nederlanders hun geloof niet meer zichtbaar mogen beleven!

 

De jaarlijkse Kinus Hasjeloechim, de conferentie waaraan dit jaar ook weer meer dan vierduizend Chabad Rabbijnen deelnamen, was anders dan andere jaren. Negentig procent van de Israëlische rabbijnen kon niet lijfelijk aanwezig zijn omdat ze in het leger dienden of hun gezinnen niet konden verlaten. En toch waren ze er voor een groot deel wel en niet aanwezig. Er was namelijk een live-verbinding met Jeruzalem. En zo deden wij in New York mee met de Kinus in Jeruzalem en deed Jeruzalem mee met de vierduizend Chabad Rabbijnen in New York. De imposante jaarlijkse foto was dit jaar anders, niet qua foto, maar qua sfeer. Alle gegijzelden werden gedurende de conferentie in gebed vele keren vermeld. De gesneuvelde soldaten, onze IDF die met groot gevaar voor eigen leven Israël en de mondiale Joodse wereld staan te verdedigen.

Overigens heb ik de laatste week, voor mijn vertrek van de USA , nog nooit zoveel politie over de vloer gehad. En zodra ik dadelijk thuis ben moet ik me meteen melden. Ik heb geen klagen, er wordt niet alleen vanuit Boven over mij gewaakt, maar ook vanuit de aardse regionen. Ben ik bang? Zeker niet. Maar de alertheid is nog nooit zo hoog geweest. Ik mijd plaatsen waar Anti-Joodse demonstraties zijn. Anti-Joods, hoor ik u hardop denken? Ik hecht eraan om het beestje gewoon bij zijn naam te noemen, vandaar: anti-Joods.

Ik word vrijwel dagelijks door de media gebeld. Podcast, een quote, een interview. Ik voel me schuldig, want door al die media en politieke aandacht, vergeet ik dat er ook gewone zieken zijn die ik had moeten bezoeken of op z’n minst een telefoontje.

En terwijl de landing is ingezet, klinkt in mijn oren het gezang tijdens de foto. Vierduizend rabbijnen die al zingend G’d smeken voor de uiteindelijke verlossing, de echte vrede, niet alleen voor Israël maar voor “Uw gehele aarde.”

 

Gedurende de coronatijd begon Opperrabbijn Jacobs met zijn dagboek op verzoek van het

Joods Cultureel Kwartier.

NIW publiceert nu deze bijzondere stukken op haar website www.niw.nl .

 

“Ik wil je een ongevraagd advies geven. Hoewel de gebeurtenissen ons 24/7 bezighouden, moet je af en toe een dag nemen, waar je even het nieuws niet volgt. Dat heb je echt nodig om het allemaal nog te kunnen verdragen en verwerken. De achterstand in informatie pik je snel weer op.  Je moet van tijd tot tijd goed opladen. Je dagelijkse wandeling is daar te kort voor. Ook de verwerking van alle ellende heeft tijd nodig om echt binnen te komen. Bovendien is de enorme hoeveelheid informatie zo groot, dat je die tijd voor verwerking een kans moet geven. Wij nemen af en toe een pauze van het nieuws en hervatten dan aan het eind van de middag weer de informatievoorziening en onze gesprekken met vrienden.” Dit advies stuurde mij een goede vriend. Ik ben het helemaal met hem eens, alleen hoef ik zo’n rustperiode niet in te lassen, want dat is nou precies de sjabbat! En dus, gisteren, heb ik meer dan 25 uur geen nieuws gehoord, gezien en beleefd! Sjabbat is niet een rustdag, want ik was na afloop redelijk moe, maar wel een dag die afwijkt, anders is dan door-de-week.

 

Maar direct na sjabbat was het weer volledig door-de-weeks-raak. Maar niet alles is kommer en kwel! Meerdere e-mails ontvang ik van goedwillende mensen die allerlei voorstellen hebben hoe het Midden-Oosten conflict op te lossen en bovenal mij met warme wensen en Bijbelcitaten weten te bemoedigen. Overigens was sjabbat een echte sjabbat. Leuke gasten, gezongen, gelernt, elkaar gesteund door juist niet over door-de-week te praten. De Joodse wet zegt dat het niet de bedoeling is om patch-boem sjabbat op vrijdag te beginnen. Op vrijdag, en deels al op donderdag, beginnen de voorbereidingen. Gelijk in de bioscoop de hoofdfilm voorafgegaan wordt door een voorfilm, zo ook heeft de sjabbat voorbereiding nodig. Mijn voorbereiding was vrijdag jl. een gesprek met de ambassadeur van Duitsland. Een van de gebruikelijke voorbereidingen voor sjabbat is een douche. Dit gesprek van mijn vriend Dr. Cyrill Nunn, de Duitse ambassadeur, met vertegenwoordigers van Joods Nederland was voor mij gelijk een warme douche! Wat een betrokkenheid, wat een solidariteit! Ik herinner mij jaren en jaren geleden. In Westerbork werd een monument onthuld. Een oudere man komt naar me toe en vraagt me in perfect Nederlands met een zwaar Duits accent of hij naast mij mag plaatsnemen, want, zo legde hij uit, misschien voelt u zich bezwaard omdat ik de ambassadeur ben van het land dat zes miljoen van uw geloofsgenoten heeft vermoord. Dr. Citron, zo heette hij, en ik werden vrienden.  Zonder gesprek is de kans op een oplossing van welk probleem dan ook, een illusie.

 

Maar misschien ben ik te naïef en blijf ik tegen beter weten in geloven in het gesprek en ben tegen verstoppertje spelen, een soort onderduiken. Chanoeka staat voor de deur, het feest dat uitstraalt dat een zuiver vlammetje, dat bijna ieder mens in zich heeft, gigantisch veel duisternis kan verdrijven.  Kan verdrijven, want voorwaarde is wel dat de lichtjes zichtbaar worden ontstoken en niet in een achterkamertje of in een synagoge die zijn deuren om veiligheidsredenen angstvallig gesloten houdt. Onze Landelijke Overheid mag natuurlijk niet vergeleken worden met het regime dat in de jaren ’40-’45 de Endlösung nastreefde. Ik kan me niet voorstellen dat van Overheidswege wordt aangedrongen om dit jaar de Menora te verstoppen. In tegendeel! Mij bereikte de duidelijke boodschap: doe normaal, steek die menora aan, we leven in een vrij land en jullie mooie Chanoeka-boodschap moet gehoord worden!  Ik klink dus positief, maar ben dat toch niet helemaal. Want helaas bestaat er een klein groepje dat dusdanig is gebrainwashed dat bij hun iedere vorm van potentieel goeddoen afwezig is. Bij hen ontbreekt het zuivere vlammetje. Maar er is bij mij nog een zorg.  Op lokaal bestuurlijk niveau bespeur ik regelmatig de benadering: als er maar rust in de tent is. Nu ben ik een groot voorstander van ‘rust in de tent’, zoek ik graag de nuance en houd ik van bruggen-bouwen, maar ook het oer-Nederlandse poldergedrag kent grenzen. Als we verkeerd polderen ontstaat een watersnoodramp en verdrinken we uiteindelijk met z’n allen. En dus verwacht ik van lokale autoriteiten dat ze het verstoppertje-gedrag keihard ontmoedigen en zodra ze horen dat een bijeenkomst met een Joodse signatuur wordt afgelast, er wordt ingegrepen en de burgervader (of moeder) spontaan aanbiedt om hoogstpersoonlijk het beginvlammetje van de menora te ontsteken. De menora heeft niets te maken met politiek.  Maar ook een Kristallnacht-herdenking,  onthulling van Stolpersteine of de twee minuten stilte op 4-mei dienen niet gekoppeld te worden aan huidige spanningen elders in de wereld, hoe dramatisch die ook zijn. En dus zal er gesproken moeten worden over het hier en niet over het daar. Vijf procent van de Nederlandse bevolking bestreed het Naziregime. Vijf procent heulde met de vijand. Negentig procent zag het, liet het gebeuren en brulde zo nodig mee als dat beter uitkwam. Over de negentig procent maak ik me zorgen. Welke kant loopt de huidige kudde op? Het is lief, maar triest, dat ik vanuit lokale overheid wordt geadviseerd om dan en dan niet daar en daar te komen, want er is een pro-Palestina demonstratie. En het is nog triester om een tekst als gays-for-Palestine te zien, terwijl helaas in bijvoorbeeld Gaza en Ramallah de gays verre van welkom zijn en hun overlevingskans nihil is.

 

 

Gedurende de coronatijd begon Opperrabbijn Jacobs met zijn dagboek op verzoek van het

Joods Cultureel Kwartier.

NIW publiceert nu deze bijzondere stukken op haar website www.niw.nl .

 

 

De inhoud van mijn dagboek, als ik vergelijk met een maand geleden, is wel erg veranderd. Reden; mijn dag is een andere dag geworden. Bijna alles staat in het teken van Israël, Gaza en antisemitisme. Zorgen, vertrouwen, hoop. De wreedheid is onbeschrijfelijk, de Verenigde Naties niet bepaald pro-Israël, antisemitisme = antizionisme, de Joden zijn uiteraard schuldig en ik blijk een echte profeet te zijn geweest want er is een anti-Israël resolutie aangenomen en nog vele zullen volgen, zoals ik in mijn dagboek van 8 oktober profetisch voorspelde. En Iran werd de voorzitter van de afdeling van de VN die zich bezighoudt met de rechten van de mens!? Kan het nog gekker?

Ik begrijp angst, ik respecteer veiligheidsmaatregelen, maar afgelasten van bijeenkomsten met een Joods karakter, veroordeel ik. Nogmaals: ik begrijp het, ik respecteer de keuze, maar: angst is een slechte raadgever en is weinig zinvol! Bij mij is een vuistregel: nooit en te nimmer ruimte geven aan chantage, geestelijk en fysiek!

Zoals ik al eerder, in een vorig dagboek, heb aangegeven: Chanoeka is in aantocht! Chanoeka leert ons dat een heel klein en zuiver vlammetje een gigantische hoeveelheid duisternis kan verdrijven.

Mijn (over)bezorgde (overtuigend bewijs dat ze Joods was!) liefste moeder ter wereld had als een soort lijfspreuk: Wie het kleine niet eert, is het grote niet weert. We gaan dadelijk de Menora weer op vele duidelijk zichtbare plaatsen aansteken in het openbaar. Om de duisternis te verdrijven, ook in de niet-joodse samenleving waarvan wij een onderdeel zijn, lukt het best als het pikdonker is. Maar: als het buiten licht is, zijn er ook kleine vlammetjes. Maar die vlammetjes zijn bijna onzichtbaar. Je moet ze zoeken, er oog voor hebben en beseffen dat als je het kleine niet eert, dan ben je het grote niet weert!  Als het buiten licht is en de duisternis als het ware onzichtbaar, dan zijn er ook heel veel kleine lichtpunten die je moet gaan zoeken om ze te kunnen zien. Heel veel prachtige lichtjes hebben mij de laatste dagen toe gestraald.

• Vier meisjes uit het voortgezet onderwijs kwamen helemaal uit Goes naar mijn huis om me te interviewen over de Joodse Raad. Uiteraard kwam Israël ter sprake. Vierkant staan ze achter Israël en ergerden ze zich aan de vele Palestijnse vlaggen die hier in mijn woonplaats meer aanwezig zijn dan de gewone Nederlandse driekleur, desnoods in omgekeerde volgorde.
• Een oud-klinkende dame belt me op met de vraag wat ze voor de Joodse Gemeenschap kan doen.
• Een man van middelbare leeftijd wil het adres van Netanyahu omdat hij hem, naar ik vermoed, wil adviseren hoe Hamas aan te pakken. En nadat ik hem had aangeraden om zijn brief ter attentie van premier Netanyahu naar de ambassade van Israël in Den Haag te sturen en de beste man had bedankt voor zijn aanbod om de complexe situatie kennelijk op te lossen, vroeg hij mij of ik toevallig ook het adres had van Abbas. Hij wilde ook Abbas een brief sturen. Op de vraag wat hij dan precies aan Abbas en aan Netanyahu wilde schrijven en hoe hij dacht het probleem in het Midden-Oosten op te lossen, vertrouwde hij mij zijn briljante plan toe: hij adviseert beiden om samen te komen op een geheime plaats, vrede te sluiten en dan samen Hamas te vernietigen! Persoonlijk geef ik het voorstel weinig kans van slagen, maar wel erg lief geprobeerd!
• Omdat mijn rijbewijs verlengd moet worden, heb ik enige uren achter de computer verknald met de invulling van allerlei formulieren en verklaringen. Ik moest een keuringsarts bezoeken en een foto maken bij een fotograaf die erkend is door RDW en/of CBR. Ik dus naar een geregistreerde fotograaf. Een Iraniër! We voeren een erg fijn gesprek. In Iran woonde hij naast de synagoge en ook hier in Nederland is de synagoge op een steenworp afstand van zijn winkel. We vergaten bijna dat ik was gekomen voor een pasfoto.
• De laatste dagen ben ik bijna niet negatief nageroepen, maar het aantal keren dat ik gegroet werd en sjalom te horen kreeg, was excessief veel.
• Hoewel ik middels een ANP bericht mijn zorg heb kenbaar gemaakt over het afgelasten van bijeenkomsten van de Joodse Gemeenten en eigenlijk, tussen de regels door, burgemeesters verzoek om ervoor te zorgen dat alle activiteiten met een Joodse signatuur doorgang kunnen vinden, ontving ik het volgende bericht:  Inmiddels heb ik uw schrijven aan het ANP  doorgestuurd aan mijn contactpersoon bij de politie .  Zijn antwoord is duidelijk : Chanoeka wel door laten gaan !  Er komt zo nodig wel extra politie.  Alles cancelen is gemakkelijk, maar maakt van Nederland een land waar Joden geen toekomst meer hebben .

  En terwijl ik deze lichtpuntjes benoem, de kleine vlammetjes waarvoor we ook oog moeten hebben, ontvang ik een video waarop een jongetje het gebed zingt voor het welzijn van onze soldaten die met groot gevaar voor hun jonge levens op de fronten actief zijn om ervoor te zorgen dat Joden, waar ook ter wereld, kunnen leven en overleven. Ik zat te huilen tijdens het gebed waarin dat prachtige stemmetje de Eeuwige smeekt om onze soldaten te beschermen, waar ook ze zich bevinden: op het land, op zee en in de lucht!

Gedurende de coronatijd begon Opperrabbijn Jacobs met zijn dagboek op verzoek van het

Joods Cultureel Kwartier.

NIW publiceert nu deze bijzondere stukken op haar website www.niw.nl .

 

 

 

Ik bemerk dat ik een beetje in de war raak. Enerzijds probeer ik mijn gewone ritme erin te houden, anderzijds meen ik op de hoogte te moeten blijven van de ontwikkelingen in de wereld. Maar als je daaraan begint ben je met niets anders meer bezig dan met het kijken naar allerlei video’s en het lezen van een tsunami aan artikelen. Voeg daaraan toe dat zeker tien procent van de e-mails die me willen informeren wat er gaande is in deze wereld, voorzien zijn van een bijna dwangmatige oproep/noodkreet dat ik deze video echt moet zien of dit artikel echt moet lezen. En het resultaat zou zo maar kunnen zijn dat ik fulltime achter de computer zit. Daar doe ik dus niet aan mee!  

 

Waarmee ik mezelf wel occupeer is de vraag hoe mijn opstelling dient te zijn naar Joods Nederland, de brede samenleving en ook naar mezelf. Alles zwart zien? Gewoon negeren? Relativeren? Een positieve boodschap uitzenden over de situatie in de wereld, terwijl ik zelf niet goed weet wat ik ervan moeten denken en mezelf ernstig afvraag of momenteel een positieve boodschap realistisch is?  Of valt het allemaal wel mee?

 

Ondertussen ben ik nu al gevraagd om een artikel over Chanoeka te schrijven voor een blad dat een keer per kwartaal uitkomt. Op het moment dat ik dat verzoek ontving, schoten er twee Chanoeka-gedachten door mijn hoofd. De eerste gedachte betrof het vlammetje en de tweede de naam Chanoeka-Inwijdingsfeest. De Tempel in Jeruzalem werd opnieuw ingewijd, na een periode van geestelijke vervolging. Zoals alles in Thora en Traditie zit er ook hier meer achter de eenvoudige historische betekenis. Het woord Chanoeka betekent letterlijk dus inwijding. Maar in het Hebreeuws betekent inwijding ook opvoeding. En daar ligt wellicht de basis van veel misère: het gebrek aan opvoeding. Hoe wordt onze jeugd opgevoed met feitenkennis en met, en dat is nog veel essentiëler, met waarden en normen! En hoe gaat het met de opvoeding/voorlichting van onze volwassenen? Door wat en door wie laten de media zich beïnvloeden? Man bijt hond, haalt de voorpagina. Hond bijt man, is geen nieuws, hoewel er ongetwijfeld meer honden mannen zullen bijten dan andersom. Maar uiteindelijk gaat het de krant helaas vaak niet om de realiteit, maar om de verkoopcijfers.

Maar er is nog een probleem. Binnen Joods Nederland zal 99,9% Hamas zwaar afkeuren, maar ten aanzien van de politiek van Netanyahu was/is er discussie. Ik ben er (bijna) van overtuigd dat binnen de Nederlandse Moslimgemeenschap verreweg de meerderheid pontificaal Hamas zal afkeuren. Maar, en dat stoort mij, waar is het geluid van deze afkeuring? Waarom stond mijn huis sjabbat jongstleden vol met prachtige bossen bloemen uit de christelijke gemeenschap? Waarom ontving ik tot op heden geen enkel teken van medeleven uit de moslimgemeenschap in Nederland, maar wel uit Bosnië-Herzegovina van mijn vriend de voormalige Groot-Moefti? Waarom ontvangt een gelovige moslim die met een Nederlandse Jood zichtbaar contact heeft, de meest schunnige bedreigingen en beledigingen vanuit zijn eigen gemeenschap? Toen jaren geleden mij, als rabbijn van het Joods Psychiatrische Sinai Centrum gevraagd werd of ik het accepteer dat we ook moslims behandelen, heb ik over het antwoord geen seconde hoeven nadenken! Natuurlijk! En ik herinner me erg goed dat regelmatig Marokkaanse vrouwen met hun huwelijksproblemen bij mij kwamen, omdat ze ook in Marokko naar de rabbi gingen. Waarom horen we vanuit de Moslimgemeenschap geen stellingname tegen Hamas? Waarom hoor ik geen nuance ten aanzien van de oplossing van het Palestijnse conflict dat verre van zwart-wit is.

Ja, er is een probleem en ja, er moet een oplossing komen. Maar zonder kennis van feiten, zonder besef dat dezelfde Hamas in 2006 de aanhangers van Fatah vermoordde en de lijken door de straat sleepte gelijk ze nu hebben gedaan met gevangengenomen Israëliërs, zonder bredere kennis van zaken, zonder de wetenschap dat de ouders en grootouders van de meerderheid van de inwoners van Israël verdreven waren uit hun huizen in Arabische en Islamitische landen. Het is niet voor niets dat Elsevier Weekblad vijftien jaar na publicatie van het informatieve stuk van journalist Ronit Palache over deze vergeten Joden kwam. De cijfers onderaan het stuk vertellen het hallucinante verhaal van een miljoen joden die hun huizen moesten verlaten maar voor wie de publieke opinie nooit op hun hand is geweest en voor wie de Verenigde Naties geen enkele resolutie aannam:  zonder feitenkennis kan er nooit enige vorm van wederzijds begrip zijn!

 

Op Chanoeka steken we dus de menora aan en we zien dat een heel klein vlammetje een gigantische hoeveelheid duisternis kan verdrijven. Maar het vlammetje is alleen koosjer als het wordt gevoed door zuivere en oprechte olie. En daar ligt een probleem. Want vele media zijn uitsluitend geïnteresseerd in kijkdichtheid, verkoopcijfers en opbrengst van reclame. Dat de waarheid daarbij sneuvelt is een bijkomstigheid.

Ik ga mijn dagelijkse snel-wandeling weer maken nadat die de laatste weken er bijna bij ingeschoten was vanwege de ‘sjoestand’ in Israël.

 

Gedurende de coronatijd begon Opperrabbijn Jacobs met zijn dagboek op verzoek van het

Joods Cultureel Kwartier.

NIW publiceert nu deze bijzondere stukken op haar website www.niw.nl .

 

 

 

 

Er zijn er nog een paar

die het kunnen vertellen,

hun verhaal,

dat de trein daar stond,

dat ze moesten instappen,

dat het lang duurde,

dat ze ergens ver weg, weer moesten uitstappen

en dat ze toen…

 

Dit is het begin van een gedicht dat werd uitgesproken bij de plechtigheid in Hoogeveen waarbij zestig Stolpersteine werden onthuld nu twee weken geleden. En dat ze toen…

Ik kan het niet nalaten om aan toen en dan tegelijkertijd aan nu te denken. En zelfs als ik het zou willen, wordt het me niet toegelaten. De hele dag door e-mails van mij onbekenden die proberen te bemoedigen, kracht te geven en tegelijkertijd uitstralen dat de situatie moeizaam is. Maar evenzovele gesprekken om bemoedigd te worden, telefonisch en per e-mail. En krantenartikelen, whatsapps, video’s. Ik heb gewoonweg geen tijd meer om al die video’s te bekijken, maar ik wil de afzenders niet teleurstellen, lees hun vaak lange e-mails en probeer allen een korte reactie te geven.

En daar dwars doorheen gaat het gewone werk verder. Een e-mail uit Oostenrijk van een nazaat van een, naar zijn zeggen, Nederlandse Joodse betovergrootmoeder. Ik dus aan het speuren geslagen, maar vind niets.

In de Spreuken der Vaderen wordt vermeld dat er tien generaties waren van Adam, de eerste mens, tot Noach, u weet wel die man van de Ark, de overlevende van de zogenaamde Zondvloed die de gehele mensheid toentertijd uitschakelde. En daarna weer tien generaties van Noach tot onze aartsvader Awraham. Even kort uitgelegd: Adam was okay, maar langzaam maar zeker werden de generaties slechter, tot Noach kwam.  Maar na Noach zagen we weer hetzelfde patroon: van kwaad naar erger. Tot Awraham die gelijk Noach het prototype van goed was. Duidelijk! Maar wat moet ik met deze wetenschap, hoor ik u denken. Uiteraard leren hoe we ons niet moeten gedragen, maar vooral hoe we ons wel dienen op te stellen tijdens ons verblijf hier op aarde. Hoe wel en hoe niet leg ik u graag een ander keer uit. Waar ik u in dit dagboek op wil wijzen is dat aan Awraham, als beloning voor zijn goede en vrome gedrag, de beloningen die de negen generaties voor hem hadden kunnen krijgen maar dus misliepen vanwege hun kwalijke gedrag,  werden  toebedeeld. Duidelijk en begrijpelijk!

Maar, rijst nu de vraag: waarom kreeg Noach niet ook de in principe vastgestelde beloningen van de negen generaties voor hem? Zij belandden toch ook allen in de hel en de prijs die ze hadden kunnen krijgen, een plaats in het Gan Eden, het paradijs, bleven onbezet achter!

Als u kijkt in de Thora in de Sidra Noach (Genesis 6:11) dan ziet u in het Hebreeuws het woord Hamas staan. Het kwaad waaraan de generatie van Noach zich schuldig had gemaakt heet Hamas, door en door verdorven. In kwaad en verderf zijn twee gradaties aanwezig. Er is het kwaad dat ook ten goede kan worden aangewend. Stel ik wil altijd haantje de voorste zijn. Dat is in principe geen goede eigenschap. Maar als ik mijn drang om vooraan te staan, de beste te willen zijn, ten goede aanwend. Ik wil nummer één zijn in liefdadigheid of in bijvoorbeeld bescheidenheid, dan is die negatieve ‘haantje de voorste’ ten goede aangewend. Maar er is ook kwaad, door en door slecht gedrag, dat niets goeds in zich heeft. Het kan niet ten goede worden gekeerd. Een drang om de medemens kapot te maken, fysiek of geestelijk. Dit soort neigingen kan niet en nooit naar de goede kant worden getransformeerd. Voor dit kwaad staat geen beloning gereserveerd, geen zitplaats in het Gan Eden, het paradijs, want het is het summum van kwaad. Dat wordt hier in de Thora Hamas genoemd. Bij deze vorm van kwaad past slechts de zondvloed, totale vernietiging.

 

Mijn Blouma komt me net vertellen dat er een raket is gevallen op het Beth Chabad van Alfee Menashe. De rabbijn was G.Z.D net niet in het gebouw. Zijn naam Is Shneor Raskin, een zoon van een neef van Blouma.

 

Enige jaren geleden werd ik nog voor gek verklaard als ik aangaf dat het antisemitisme nog steeds onder ons is. En gelijk in de jaren ’40-’45 vijf procent heulde met de vijand, vijf procent het kwaad actief bestreed en negentig procent het zag en liet gebeuren, zo zal het nu ook wel zijn. Ben ik pessimist of realist? Ik hoop gewoon een zwartkijker die het bij het foute eind heeft.

 

O ja, jaren geleden was ik in Sderot en vertelden de inwoners mij dat zij zich nog goed konden herinneren dat hun contact met degenen die nu hun vijanden zijn, daar aan de andere kant van het veld, buitengewoon vriendschappelijk was. Gewoon goede buren! Beter een goede buur, dan een verre vriend, staat ook in de Spreuken der Vaderen. Maar als Hamas je goede buur overheerst…

 

 

Gedurende de coronatijd begon Opperrabbijn Jacobs met zijn dagboek op verzoek van het

Joods Cultureel Kwartier.

NIW publiceert nu deze bijzondere stukken op haar website www.niw.nl .